Đối Đáp Thơ: Lại Thơ Răng Đe

Kể chuyện cũ thế này. Hổm dạo lại mấy diễn đàn thơ hồi xưa từng tham gia, vô tình đọc lại được một bài khá hung dữ của bản thân. Là vầy, trong thi đàn Thất Ngôn Bát Cú, có một em nào ngây ngô vô đăng một bài thơ quá tệ. Không chịu nổi nên làm một bài thơ mắng mỏ. Ẻm lại không biết ý tứ, làm thêm một bài nữa nói xéo nói xắt, thế là lại tiếp một bài mắng mỏ.

Bài trong khung là ẻm làm, bài ngoài khung là mình đối đáp lại. Nhiều người cứ nghĩ sư tử ăn chay, thực không phải vậy.

bóng người khuất trọn giữa non cao 

bao năm biệt tích chốn phương nào 

con ngóng từ phụ khắc khắc tưởng 

khuê phòng quạnh quẻ thời thời than 

tâm sanh u uất tâm sanh hận 

nữa kiếp đợi người nữa kiếp oan 

chỉ thương trẻ nhỏ phận đời bạc 

nuốt lệ dìu con sống lầm than

Làm thơ tùy hứng chẳng cần cao,
Nhưng há mặc ai ngớ ngẩn nào !
Bằng trắc còn chưa thông chớ tưởng,
Câu vần quá kém chẳng buồn than.
Lời ngay, nói thẳng, xin đừng hận,
Thơ nhạt, lạc đề, chẳng có oan.
Thà luyện vài năm rồi bàn bạc,
Còn hơn múa bút lại lầm than.

họa thơ như ắt họa lòng người 

trăm năm thi đẹp họa mấy mươi 

văn thô ý cạn âu bồi đấp 

gói trọn tâm tư đặt lời thơ 

ngu nhân trao dồi nên kẻ sĩ 

thi sâu lòng hẹp thất họa tâm 

thao trường nơi dành người nhân nghĩa 

biết đặt nên chổ để nên lời

Tám câu không được một vần,
Vì tâm chẳng được một phần vào thơ.
Hỏi lòng hòi hẹp nghi ngờ,
Đừng đem sân hận mà vờ nghĩa nhân.
Nếu tâm sáng tựa trăng ngần,
Tự nhiên thơ cũng sáng ngần như trăng.
Mượn câu dạy của cổ nhân:
Một câu thơ hạ, trăm lần cân đo.

Làm thơ nếu không tự nghiêm khắc với bản thân, mượn chữ phóng khoáng mà dễ dãi, thì mãi mãi không thể thành tựu. Mỗi câu thơ viết ra, nếu không đạt thì tuyệt đối không hạ chữ. Còn làm cho có, chẳng rèn dũa thì chẳng thà không làm còn hơn. Làm thơ mà đến chữ đầu viết hoa, cuối câu dấu chấm cũng không làm cho trọn vẹn được, thì đừng mượn câu nhân nghĩa mà giải bày chi thêm.

Vườn thơ, hoa có thể có loài có hương, lòai không có, cũng đều được cả. Nhưng nhất quyết cỏ dại thì phải nhổ bỏ, không thể ngồi không.