Me, as The Writer !

Hồi giữa tháng mười một này, có tham quan buổi triễn lãm về siêu thực ở cung điện nghệ thuật [1] tại Lyon. Triễn lãm bắt đầu từ tháng mười, vốn đã định đi từ đầu vì thấy cái tên Max Esnrt trong poster triễn lãm, vậy mà bận mãi đến giờ mới đi được. Thú vị thì nhiều thứ lắm, nhưng quá ấn tượng với tác phẩm Cassandra của Eugene Berman, nên về là thảo ý tưởng viết bài ngay. Cái tông đỏ ám ảnh của nó thật kỳ dị, quá kỳ dị và ngột ngạt, nhìn một hồi, không hiểu sao cứ lạnh sống lưng. Chắc do cảm lạnh, hi vọng thế. "Cassandra" của Eugene Breman Eugene Berman sinh năm 1899 ở Moscow, Nga, nhưng sống và làm việc chủ yếu ở phía tây, đặc biệt là Pháp. Nằm trong trường phái tân lãng mạn (neoromantism), ông thành công với các buổi triễn lãm ở Paris, sau đó ông đi New York rồi Los Angeles và về Rome rồi mất ở đấy. Phản đối lại hiện thực xấu xa của xã hội đương thời được gáng cho chủ nghĩa vật chất (materialism) hay chủ nghĩa hiện thực (realism), những con người vẫn còn hoài tưởng về chủ ng

"Objet à voir le chemin parcouru" của Philippe Ramette. Hồi tháng 11 này, có dịp đi ngang qua thành phố Annecy, ghé qua lâu đài và bảo tàng Annecy tham quan. Đặc biệt ấn tượng với tác phẩm này, nhìn ngắm một hồi lâu vẫn chưa thỏa mãn, nên chụp hình lại thông tin để viết. Đây là một tác phẩm "Objet à voir le chemin parcouru" (tạm dịch Dụng cụ quan sát con đường đã đi) của Philippe Ramette, một nghệ sĩ đương đại nổi tiếng của Pháp. Trước hết thì giới thiệu qua cái thành phố Annecy, lâu đài và bảo tàng đương đại; sau nữa thì giới thiệu tác giả rồi tác phẩm để tính sau. Annecy là một thành phố thơ mộng của Pháp, được mệnh danh là Venise của nước Pháp (tôi thì cho là nó đẹp hơn cả Venise, nhưng khổ nỗi quy mô nhỏ quá). Nằm ở phía đông nam nước Pháp, trên dãy Alpes, nằm ngay nhánh sông Thiou chảy vào hồ Annecy, đây là một nơi danh thắng nổi tiếng du lịch. Lâu đài Annecy, vốn là nơi ở của quận công Geneva từ thế kỷ 12, sau một quãng dài bị quên lãng, được phục hồi lại vào

Ngày tắt dịu trên môi phấn khích, Nắng giòn tan giật tóc gió đưa hương, Ôm ba lô phát yêu mến giữa đường, Đem mật ngọt giao cho từng người một. Bỏ phiền muộn tự ta về cõi tốt, Đi lên chùa hái một trái sơ ri, Trồng lên trời nắng lột vỏ lương tri, Hái xuống đất ăn vào người mát lạnh. Căn hộ vắng tanh, chung cư cũ kỹ, Trời lên đèn thị, đời xuống u miên. Ghé quán bar ngồi ngẫm thiền, Thấy đời ôm đời tán tỉnh, Thấy người ôm người say sỉn, Lưu vong trần gian.

Thi hữu Theros xướng: Lòng nửa muốn về nửa lại không, Luyến lưu gì nữa chút duyên hồng... Áo tơi còn vá bờ vai cũ! Nước đổ đi rồi hốt được không? Thôi nhé ân tình như giỏ trúc Bao giờ múc cạn biển đằng đông? Thương anh người hỡi còn hay chớ? Đừng để sớm khuya lạnh tấc lòng! Chủ nhân họa lại: Nửa bề lắm mối, nửa nằm không, Trời ghét cho nên nỗi má hồng. Gái lẳng lại còn mơ tình cũ, Thân si nên mới lạc duyên không. Lẳng lơ xin chớ so mai trúc, Sân hận khác gì sánh hạ đông. Muốn phận yên vui đừng có chớ, Hơi duyên chốc chốc lại xuân lòng !

Thi hữu Theros xướng: Lâu quá mình ko trở lại đây, Án nghiên mực bút, bụi phủ đầy... Nào ai xa vắng, quên hay nhớ? Người cũng biệt tăm, bạn với thầy! Dẫu trách dẫu hờn xin nói hết... Đừng đi đừng bỏ chốn thơ này! Rằng đâu mai mốt ta còn gặp.. Hay chỉ như hàng lá me bay... Chủ nhân họa lại: Bạn thơ, ta vẫn đợi nơi đây, Vẫn ước thi đàn lại đông đầy. Kẻ ở đành thôi câu thương nhớ, Người đi còn nợ tiếng bạn thầy. Có hờn trách nữa cùng quên hết, Lỡ nợ duyên nhau mới gặp này. Bốn biển năm châu còn được gặp, Nào phải phong vân tản mát bay...

Chủ nhân xướng: Đã bấy lâu nay chú vắng nhà, Lầu thơ thì vắng, bạn thời xa. Thân mình ở Pháp còn nhiều việc, Thơ chú nơi đây có mấy mà. Tháng tám năm nay về hỉ hả, Quán thơ bạn cũ sẽ la cà. Bạn yêu quý tớ thời nhớ đón, Sơn Nhất Tân lâu sẵn rượu trà ! Theros họa lại: Em làm chi biết bác xa nhà, Thi gác mình ênh, em xót xa. Chẳng biết trời Tây người lắm việc, Em than em trách cái mặn mà. Năm này tháng tám về rồi hả? Còn nhớ cơm thiu với trái cà?  Bạn quý lắm nghen, cần chi đón, Ghé về chốn cũ, sẵn rượu trà!

"Trời tây lạnh chút cõi lòng Rượu kia ta biết say nồng cùng ai ?"  Trời tây không bạn để cùng ngồi,  Gió lạnh theo đâu đã lạnh rồi.  Nhớ cốc rượu nồng cùng ấm lạnh,  Thèm câu chuyện cũ sẻ đơn côi.  Lấy dăm thơ nhạt ra than thở,  Nhận chút lòng say đã ngậm ngùi.  Đêm lạnh gió đâu về đầy lại,  Trời tây không bạn để cùng ngồi. Theros họa lại: "Đông Tây chẳng phải là hai, Chung bầu trời đất cũng ngày cũng đêm! Thôi thôi đừng trách chi thêm, Ngày sau sẽ tỏ ai người tri âm!" Trời đất đông tây há khó ngồi? Đêm mang làm chiếu lót chung rồi. Nhận đồng ngày tháng làm tri kỷ Lấy lẽ vầng trăng há bảo côi? Thèm rượu thèm trà khoan than thở! Nhớ người nhớ cảnh mới ngậm ngùi! Gió trăng ngày tới cùng nhau lại.. Trời đất đông tây há khó ngồi?